Дж (дыграф)

Дж
Кірыліца
А	Б	В	Г	Ґ	Д	Ђ
Ѓ	Е	Ё	Є	Ж	Ѕ	З
И	І	Ї	Й	Ј	К	Л
Љ	М	Н	Њ	О	П	Р
С	Т	Ћ	Ќ	У	Ў	Ф
Х	Ц	Ч	Џ	Ш	Щ	Ъ
Ы	Ь	Э	Ю	Я	Ә	Ӏ
Архаічныя літары кірыліцы
Ꙁ	Ꙃ	Ꙅ	Ꙇ	Ꙉ	Ҁ	Ѻ
Ѹ	Ꙋ	Ѡ	Ѽ	Ꙍ	Ѿ	Ꙏ
Ѣ	Ꙑ	Ꙓ	Ꙕ	Ꙗ	Ѥ	Ѧ
Ꙙ	Ѫ	Ꙛ	Ѩ	Ꙝ	Ѭ	Ѯ
Ѱ	Ѳ	Ѵ	Ѷ	Ꙟ	Ꙡ	Ꙣ
Ꙥ	Ꙧ	Ꙩ	Ꙫ	Ꙭ	ꙮ	Ꚙ
Ꚛ	П̓	П̀	П́	П̧	П̑	Ԗ
Шматграфы
Дз	Дж

Дж, дж — дыграф, які выкарыстоўваецца ў кірыліцы. Складаецца з двух асобных кірылічных літараў д і ж. Пазначае мяккі звонкі альвеольна-паднябённы афрыкат [d͡ʑ], цьвёрды звонкі постальвеольны афрыкат [d͡ʒ] або цьвёрды звонкі рэтрафлексавы афрыкат [ɖ͡ʐ]; [d͡ʒ] перад /i, j/ пазначае паляталізаваны (памякчаны) [d͡ʒʲ]. Выкарыстоўваецца ў славянскіх (беларускай і ўкраінскай) і неславянскіх (абазынскай, адыгейскай, асэтынскай, кабардына-чаркескай) мовах.

Гукі

• [d͡ʒ] (дж) — глухі паднябённа-альвеольны (постальвеольны) афрыкат
• [d͡ʑ] (мяккі дж) — звонкі альвеольна-паднябённы афрыкат
• [d͡ʐ] (цьвёрды дж) — звонкі рэтрафлексавы афрыкат

Мовы

Аб лацінскім дыграфе беларускай мовы глядзіце Dž (дыграф).

Мова	МФА	Заўвагі
беларуская	/d͡ʒ/	дзьве асобныя літары, адна фанэма
украінская
абазынская	/d͡ʒ/	самастойная літара ДЖ, дж
адыгейская
асэтынская
кабардына-чаркеская

У беларускай і ўкраінскай мовах на сутыку прэфіксу і кораню слова дж чытаецца як два асобныя гукі (напрыклад: па-беларуску: аджыць; па-ўкраінску: віджити).

Іншыя пазначэньні

У кірылічных абэцэдах гук [d͡ʒ] таксама пазначаецца як:

• Џ — сэрбская, македонская мова;
• Ж — кыргыская мова;
• Ӂ — малдоўская мова;
• Җ — калмыцкая мова;
• Ӝ — удмурцкая мова;
• Ҷ — таджыцкая мова;
• Ӌ — хакаская мова;
• Ҹ — азэрбайджанская мова.

У некірылічных мовах:

• Ջ — армянская мова
• ჯ — грузінская мова
• dž, j — мовы, якія выкарыстоўваюць лацінку.

Звук [d͡ʒʲ] у кірылічных абэцэдах таксама пазначаецца:

• Ѓ — македонская мова
• Ђ — сэрбская мова

Глядзіце таксама

• Дж (літара)

Літаратура

• Українська радянська енциклопедія. В 12-ти томах / За ред. М. Бажана. — 2-ге вид. — К.: Гол. редакція УРЕ, 1974—1985.
• Півторак Г. П. Ч // Українська мова. Енциклопедія. — К.: Українська енциклопедія ім. М. П. Бажана, 2000.
• Жовтобрюх М. А., Кулик Б. М. Курс сучасної української мови. Частина І. — Киïв: Радянська школа, 1965. — 424 с.
• Жовтобрюх М. А., Русанівський В. М., Скляренко В. Г. Історія української мови. Фонетика. — Киïв: Наукова думка, 1979. — 367 с.