Рымтаўт

	Рымтаўт; лац. Rymtaŭt
Паходжаньне
Мова(-ы)	германскія
Утворанае ад	Rim + Taut ; Rindr + Walt
Іншыя формы
Варыянт(ы)	Рымталт, Рынтаўт
Зьвязаныя артыкулы
	якія пачынаюцца з «Рымтаўт»

Рымтаўт (Рымталт), Рынтаўт — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Паходжаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Паводле менскага дасьледніка Алёхны Дайліды, які разьвівае германскую (перадусім усходнегерманскую) этымалёгію імёнаў літоўскіх князёў і баяраў, іменная аснова -рым- (імёны ліцьвінаў Рымель, Рыман, Рымунд; германскія імёны Riemel, Rimann, Rimund) паходзіць ад гоцкага rimis 'спакой, стрыманасьць, непарухлівасьць'^[1], а аснова -тэўд- (-дэўт-, -тыд-) (імёны ліцьвінаў Таўтвід, Таўтывіл, Таўтгерд; германскія імёны Teutwidis, Theudowills, Teutgerdis) — ад þiuda^[2], германскага þeudo^[3] theuda 'род, народ'^[4]. Такім парадкам, імя Рымтаўт азначае «непарушны род»^[5]. Апроч таго, адзначалася старажытнае германскае імя Rindolt (Rind-olt)^[6].

Адпаведнасьць імя Рынтаўт германскаму імю Rindolt сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў^[7].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: domino Hostheyko Rymtholthovycz (28 верасьня 1449 году)^[8]; бояринъ господарьский Станко Римтовтовичь (29 чэрвеня 1510 году)^[9]; Миколай Римтовтовичь (каля 1516 году)^[10]; Воитко Рымътовътовичъ (1528 год)^[11]; дядькевичу того Станка Петьку Римтoвтовичу (27 лістапада 1539 году)^[12]; Воитех Римтовтович (30 ліпеня 1545 году)^[13]; Матей Войтюлевичъ Рымътовтовичъ (1567 год)^[14]^[a].

Носьбіты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Гасьцейка Рымтольтавіч — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў 1449 годзе
Станька Рымтаўтавіч — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў 1510 годзе
Мікалай Рымтаўтавіч — радунскі баярын, які ўпамінаецца ў 1516 годзе
Войтка Рымтаўтавіч — радунскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году

Рынтаўты або Рымтаўты (Ryntowt, Rymtowt) гербу Месяц дагары і страла дарта — літоўскі шляхецкі род зь Вільні і Лідзкага павету^[18].

Рымтаўты або Рынтаўты (Rymtowt, Ryntowt) — літоўскі шляхецкі род з ваколіцаў Сьвянцянаў^[19].

Рынтаўты (Ryntowt) гербу Пабог — літоўскі шляхецкі род^[20].

Глядзіце таксама[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^
Таксама:
- Рымт (адзначалася старажытнае германскае імя Rindr^[15]^[16]): землю пустовскую дякольную на имя Римтишки (7 ліпеня 1494 году)^[17]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 209.
^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 34.
^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 19.
^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 25.
^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1278.
^ Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 103.
^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 221.
^ Литовская метрика. Т. 1. — СПб., 1903. С. 55.
^ Литовская метрика. Т. 1. — СПб., 1903. С. 349.
^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 90.
^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 17. — Вильна, 1887. С. 54.
^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 86.
^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 786.
^ Simek R. Dictionary of Northern Mythology. — Cambridge, 1993)
^ Rindr, Nordic Names
^ Акты Литовско-Русского государства. Вып. 1. ― М., 1899. С. 57.
^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 177, 743.
^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 172.
^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 299.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)

[18] Таксама:
Рымт (адзначалася старажытнае германскае імя Rindr^[15]^[16]): землю пустовскую дякольную на имя Римтишки (7 ліпеня 1494 году)^[17]

[2] Рымт (адзначалася старажытнае германскае імя Rindr^[15]^[16]): землю пустовскую дякольную на имя Римтишки (7 ліпеня 1494 году)^[17]

[1] Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.

[2] Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 209.

[3] Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 34.

[4] Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 19.

[5] Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 25.

[6] Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1278.

[7] Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 103.

[8] Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 221.

[9] Литовская метрика. Т. 1. — СПб., 1903. С. 55.

[10] Литовская метрика. Т. 1. — СПб., 1903. С. 349.

[11] Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 90.

[12] Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 17. — Вильна, 1887. С. 54.

[13] Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 86.

[14] Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 786.

[15] Simek R. Dictionary of Northern Mythology. — Cambridge, 1993)

[16] Rindr, Nordic Names

[17] Акты Литовско-Русского государства. Вып. 1. ― М., 1899. С. 57.

[19] Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 177, 743.

[20] Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 172.

[21] Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 299.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[a]

[18]

[19]

[20]

[15]

[16]

[17]

п а р Імёны з асновай -рым-
Імёны ліцьвінаў	Рым Рымейка Рымель Рэмест Рымут Рымша Рымальд Рымавід Рымгайла Рымгальд Рымар Рымард Рымконт Рыман Рымонт Рымтаўт Балтрым Бутрым Гаўдрым Кантрым Мажырым Монтрым Савірым Эйрым
Германскія імёны	Рыма (Rimo) Рыміка (Rimicho) Рымэль (Riemel, Rimila) Рыміста (Rimisto) Рымагіл Рымбальд Рымбэрт Рымальд (Rimald) Рымігаўд (Rimigaud) Рымэр (Rimar) Рымэрт (Rimmert) Рымігунд (Rimigund) Рыман (Rimann) Рымунд (Rimund, Rimismund) Агрым (Agrim)