Гавень

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Гавень
лац. Gavień / Havień
Gavien
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Gawo + суфікс з элемэнтам -н- (-n-)
Іншыя формы
Варыянт(ы) Гавін
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Гавень»

Гавень, Гавін — мужчынскае імя.

Паходжаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Гавін (Gawin, Gavienus) — імя германскага паходжаньня[1]. Іменная аснова -гаў- (імёны ліцьвінаў Гавіла, Гаўвід, Гаўгонт; германскія імёны Gavilo, Gauwida, Gavigunt) паходзіць ад гоцкага gawi[2], германскага gaawja 'мясцовасьць, багатая воднымі крыніцамі; месца пасяленьня'[3].

Адпаведнасьць імя Гавень германскаму імю Gavienus (Gawin) сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў[4].

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Gawin[5].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: от Говеновое (1110—1130-я гады)[6]; ото Говена (1130—1150-я гады)[7]; die Natanger erwahlen Sabina, Gauwina[a] (1295 год)[9]; Gauwina (Хроніка Прускай зямлі)[10]; cum subditis, servitiis duodecem, videlicet… Gowieno (22 траўня 1425 году[b])[11]; et ascribo sex homines… secundus Howyen (9 кастрычніка 1486 году)[12]; duodecem homines… secundum Howienowicz (10 ліпеня 1490 году)[13]; primus cmeto Howien (15 сакавіка 1497 году)[14]; покупил люди и земли в бояр наших Виленского повета… братеников на имя Домеика, а в брата его Миля а третего брата их Кговеня (26 жніўня 1501 году)[15]; люди его на имя Евнеиковичы, Ковеня (24 чэрвеня 1508 году)[16]; люди его на имя Евнековичов, Ковеня (8 лютага 1514 году)[17]; люди в Бирштаньскомъ повете… а Милеика Говеновича (31 траўня 1516 году)[18]; пять чоловековъ а две земли пустых у в Ошменском повете… а Осташка Говеновича (15 сьнежня 1517 году)[19]; Говена Грицъковича (13 жніўня 1523 году)[20]; Янъ Кговеновичъ[21], Юрии Говенович[22], Кгедкговдъ Кговеновичъ[23], Говенъ Субочевичъ[24], Михало Говиновичъ[25], Говен Вяж[26] (1528 год); двухъ боярынов, на ймя: <…> а Якуба Гавеновича (2 кастрычніка 1533 году)[27]; людеи господаръскихъ тяглыхъ… Говена Станкевича (11 лістапада 1539 году)[28]; у Новомъ Дворе подданый господарьский Городенский Шиманъ Говеновичъ Якгинтовича (29 сьнежня 1540 году)[29]; въ пенезяхъ Говена Тевтевича и отъ брата его Тютейка (26 ліпеня 1541 году)[30]; Карпъ Говеновичъ, войтъ (1566 год)[31]; Болтромей Кговеновичъ[32], Венцко Говеновичъ з Говеновичъ[33] (1567 год); Maciey Gawenowicz z synem Szczepanem (30 студзеня 1585 году)[34]; Кгавен Пацовичъ, Милаш Кгавенович… Яц, Лаврин Кгавеновичы (3 сакавіка 1587 году)[35]; Daszko Gowinowicz (13 кастрычніка 1591 году)[36]; od mostu Helzbiety Gawienowey… ziemiariie na Upicie Augustyn a Zygmont Gowienowiczy (20 лістапада 1604 году)[37]; Gowien Baslukowicz (1641 год)[38].

Носьбіты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Гавенавая (Говеновая) удава і Гавен (Говен) — жыхары Ноўгараду, якія ўпамінаюцца ў XII стагодзьдзі[7][6]
  • Ян Гавенавіч — бетыгольскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
  • Юры Гавенавіч — анікштаўскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
  • Гедгоўд Гавенавіч — ковенскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
  • Гавень Субачавіч — упіцкі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
  • Міхайла Гавінавіч — вялёнскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
  • Гавень Вяж — вялёнскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
  • Якуб Гавенавіч — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў 1533 годзе

Гавіновічы (Gawinowicz) — літоўскі шляхецкі род[39].

На гістарычным Падляшшы існуе вёска Гавіны, на гістарычнай Слонімшчыне — Гавінавічы, на гістарычнай Рэчыччыне — Гавенавічы, на гістарычнай Упіччыне — Гавенішкі.

Заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Адзначалася бытаваньне германскага імя Gauvin[8]
  2. ^ У публікацыі 1932 году адпаведны дакумэнт азначаецца як «падроблены»

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 622.
  2. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 107.
  3. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 63.
  4. ^ Schmittlein R. Les noms d’eau de la Lituanie (suite) // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1964. P. 83.
  5. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 64.
  6. ^ а б Зализняк А. А. Древненовгородский диалект. 2-е изд. — М., 2004. С. 346, 725.
  7. ^ а б Зализняк А. А. Древненовгородский диалект. 2-е изд. — М., 2004. С. 324, 725.
  8. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 625.
  9. ^ Dukavičienė I. XIII amžiaus prūsų asmenvardžiai prūsų registre // Acta linguistica Lithuanica. T. 72, 2015. P. 235.
  10. ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 1. — Leipzig, 1861. S. 160.
  11. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 119.
  12. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 412.
  13. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 429.
  14. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 518.
  15. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 272.
  16. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. P. 261.
  17. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 223.
  18. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 25 (1387—1546). — Vilnius, 1998. P. 185.
  19. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 25 (1387—1546). — Vilnius, 1998. P. 382.
  20. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 25 (1387—1546). — Vilnius, 1998. P. 100.
  21. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 77.
  22. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 79.
  23. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 80.
  24. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 102.
  25. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 159.
  26. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 161.
  27. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 227 (8) (1533—1535). — Vilnius, 1999. P. 46.
  28. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 25 (1387—1546). — Vilnius, 1998. P. 232.
  29. ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 17. Акты Гродненского земского суда. — Вильна, 1890. С. 249.
  30. ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 17. Акты Гродненского земского суда. — Вильна, 1890. С. 380.
  31. ^ Документы Московского архива Министерства юстиции. Т. 1. — М., 1897. С. 262, 323.
  32. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 629.
  33. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 645.
  34. ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 14. — Вильна, 1887. С. 286.
  35. ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 282—283.
  36. ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 14. — Вильна, 1887. С. 404.
  37. ^ Lietuvos inventoriai XVII a. — Vilnius, 1962. P. 25, 33.
  38. ^ Ординация королевских пущ: в лесничествах бывшего Великого Княжества Литовского. — Вильна, 1871. С. 158.
  39. ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 3. — Rzeszów, 2001. S. 38.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Гавень&oldid=2510678»