Рагвалод (імя)
| Рагвалод лац. Ragvałod / Rahvałod | |
| Ragvald | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Rago + Walt |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Рэгвальд |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Рагвалод» | |
Рагвалод (Рэгвальд), Рагнвальд — мужчынскае імя.
Паходжаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў
Рагнвальд або Рагвальд (Ragnvald, Ragvald) — імя германскага паходжаньня[1][2]. Іменная аснова -раг- (-рэг-) / раган- (імёны ліцьвінаў Рагла, Рагін, Рагайла; германскія імёны Ragilo, Ragenus, Ragel) паходзіць ад гоцкага raginon 'гаспадарыць, судзіць, выракоўваць', ragin 'вырак'[3], а аснова -валд- (-алд, -олт) (імёны ліцьвінаў Геральт, Левалт, Рамвольт; германскія імёны Gerwald, Lewolt, Romuald) — ад гоцкага і германскага waldan 'валодаць, гаспадарыць' або wulþus 'слава, мажнасьць'[4]. Такім парадкам, імя Рагвалод азначае «вырак улады»[5].
Яшчэ літоўскі (беларускі) пераклад пачатку XVII стагодзьдзя «Хронікі» Мацея Стрыйкоўскага сьведчыў: «…бо Феафіл Полацак узяў <…> па Васілю Рагвалодзе [унуку Ўсяслава Полацкага], каторы тэж быў ліцьвін, і па Глебе, сыне яго, і застаў князем полацкім»[6][7].
Гісторык Павал Урбан у сваёй кнізе «Старажытныя ліцьвіны» залічвае Рагвалода да імёнаў германскага паходжаньня[8], але прытым супастаўляе полацкага князя зь Вількінам — адным з водцаў люцічаў паводле «Сагі пра Тыдрэка Бэрнскага», запісанай у XIII стагодзьдзі у Скандынавіі[9]. Імя Рагвалод, паводле Паўла Урбана, азначала «Магутны ўладай» або «Справядлівы гаспадар» і адпавядала паўночнагерманскаму імю Rögnvald[10].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Рогъволод (980 год); Роговолод (1128 год); Рогьволодъ Борисовичь (1144, 1158 і 1171 гады)[10]; po Krystianie Regwaldzie (18 траўня 1659 году)[11].
Носьбіты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Рагнвальд Аляфсон (IX ст.) — конунг Вэстфольду з дынастыі Інглінгаў
- Рагнвальд Эйстэнсон († каля 894) — заснавальнік графства Оркні
- Рагвалод (каля 920—978) — першы гістарычна вядомы полацкі князь, заснавальнік дынастыі Рагвалодавічаў
- Рагнвальд Інгварсон (X ст.) — водца варагаў
- Рагнвальд Ульфсон († па 1019) — граф Вэстэргётлянду, пасаднік у Ладазе
- Рагнвальд Брусасон († 1046) — граф Оркні
- Рагвалод-Барыс Усяславіч (канец 1040-х — 1128) — князь полацкі
- Рагнвальд Дурны († па 1130) — кароль Швэцыі
- Рагнвальд Калі Калсон (каля 1103—1158) — граф Оркні, Сьвяты
- Рагвалод-Васіль Барысавіч (1110-я — 1171 або 1180) — князь полацкі
- Крысьцін Рэгвальд — ковенскі мешчанін, які ўпамінаецца ў 1659 годзе
Глядзіце таксама[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Otterbjörk R. Svenska förnamn. — Svenska språknämnden, 1979.
- ^ Ragvald, Nordic Names
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 24.
- ^ Гістарычны слоўнік беларускай мовы. Вып. 17. — Мн.: Беларуская навука, 1998. С. 66.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 14, 37.
- ^ Урбан П. Старажытныя ліцьвіны: мова, паходжаньне, этнічная прыналежнасьць. — Менск: 2001. С. 47.
- ^ Урбан П. Старажытныя ліцьвіны: мова, паходжаньне, этнічная прыналежнасьць. — Менск: 2001. С. 71.
- ^ а б Урбан П. Старажытныя ліцьвіны: мова, паходжаньне, этнічная прыналежнасьць. — Менск: 2001. С. 184.
- ^ Metryka Litewska. Księga wpisów Nr. 131. — Warszawa, 2001. S. 267.
Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)