Цеалін (Віцебская вобласьць)
| Цеалін | |
| трансьліт. Ciealin | |
| Былая назва: | Аляксандраўка[1] |
| Краіна: | Беларусь |
| Вобласьць: | Віцебская |
| Раён: | Дубровенскі |
| Сельсавет: | Пірагоўскі |
| Насельніцтва: | 22 чал. (2010) |
| Часавы пас: | UTC+3 |
| Тэлефонны код: | +375 2137 |
| Паштовы індэкс: | 211044[2] |
| Нумарны знак: | 2 |
| Геаграфічныя каардынаты: | 54°36′35.0″ пн. ш. 30°40′23.6″ у. д. / 54.609722° пн. ш. 30.673222° у. д.Каардынаты: 54°36′35.0″ пн. ш. 30°40′23.6″ у. д. / 54.609722° пн. ш. 30.673222° у. д. |
Цеалін на мапе Беларусі ±   Цеалін | |
Цеалі́н[3] — вёска ў Дубровенскім раёне Віцебскай вобласьці. Уваходзіць у склад Пірагоўскага сельсавету.
Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Вялікае Княства Літоўскае[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Цеалін ў складзе Аршанскага павету Віцебскага ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага вядома з XVIII стагодзьдзя — уласнасьць Сапегаў ў межах Дубровенскага графства, маёнтак Дуброўна.[1]
Пад уладай Расейскай імпэрыі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай 28 траўня 1772 году Цеалін ў складзе Расейскай імпэрыі, у Аршанскім павеце Магілёўскай губэрні. 9 кастрычніка 1972 году ўтворана Аршанская правінцыя. З 22.03.1777 па 1 сьнежня 1796 году ў Бабінавіцкім павеце Магілёўскай губэрні (Магілёўскае намесьніцтва з 10 студзеня 1778 году па 31 сьнежня 1796 году). З 1 сьнежня 1796 да 27 лютага 1802 Беларуская губэрня Аршанскі павет. З 27 лютага 1802 году ў Бабінавіцкім павеце Магілёўскай губэрні. З 1840 году ў Нова-Тухіньскай воласьці Аршанскага павету.[4]
З 1787—1792 году ўласнасьць князя Францішка Ксаверыя Любамірскага (1747—1819). Ён ў пачатку XIX стагодзьдзя перадаў маёнтак Цеалін ў пасаг сваёй дачцэ Караліне,[a] якая выйшла замуж за графа Фелікса Струтынскага.
У 1910 годзе сяляне валодалі 367 дзесяцінамі зямлі.[5]
Насельніцтва[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- XIX стагодзьдзе: 1897 год — 275 чалавек;, 42 дамы.
- XX стагодзьдзе: 1910 год — 150 мужчын, 157 жанчын, 44 дома[5]; 1995 год — 50 чалавек, 28 дамоў.
- XXI стагодзьдзе: 2010 год — 22 чалавекі;
Славутасьці[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Братэрская магіла на паўднёва-ўсходняй ускраіне вёскі. Пахаваны 294 воіны, якія загінулі ў 1944 годзе. У 1958 г. на магіле пастаўлены помнік - скульптура воіна.[6].
Страчаная спадчына[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Сядзіба «Цеалін». Граф Фелікс Струтынскі зьбіраў і захоўваў творы малярства і іншыя каштоўныя мастацкія вырабы.
Заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Караліна Любамірская (*1790 — †1821) (па-польску: Karolina ks. Lubomirska z Lubomierza h. Drużyna) дачка князя Францішка Ксаверыя Любамірскага (*1747 — †1819 Дуброўна) (па-польску: Franciszek Ksawery Lubomirski). 1808 год шлюб зь Феліксам Бэрліч-Струтынскім (*1789 — †1850) (па-польску: Feliks Berlicz-Strutyński h. Sas ).
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ а б Вялікі гістарычны атлас Беларусі. У 4-х тамах. / Насевіч В.Л. (гал. рэд.). — Менск: Белкартаграфія, 2013. — Т. 2. — С. ст. 84 (Д-4), 333. — 352 с. — 1000 ас. — ISBN 978-985-508-245-4
- ^ Белпошта
- ^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7. (pdf) С. 271
- ^ Могилевъ. Горки.Орша. Бабиновичи // Городскія поселенія въ Россійской имперіи : даведник. — С.-Петербург: Тип. т-ва «Общественная польза», 1863. — Т. 3. — С. 155, 177, 186, 205.
- ^ а б Списокъ населенныхъ местъ Могилевской губерніи / Под ред. Георгія Павловича Пожарова.. — Могилев губ.: Могилев. губ. стат. ком., 1910. — С. 132 (№ 30). — 250 с.
- ^ Цеалін (№ 1409) / Рэдкал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі : энцыкляпэдыя. — Менск: Беларуская энцыклапедыя, 1985. — Т. Віцебская вобласьць. — С. 269.
Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Живописная Россия: Отечество наше в его земельном, историческом, племенном, экономическом и бытовом значении. / Под общ. ред. П. П. Семёнова.. — Рэпрынтнае выд., Мн.: БелЭн, 1994 г.. — С.-Петербургъ, Москва: М. О. Вольфа, 1882. — Т. Том 3. Литовское полесье, Белоруское полесье.. — С. 416. — 490 с. — 10 000 ас. — ISBN 5-85700-165-X
- Цеалін (№ 1409) / Рэдкал.: С. В. Марцэлеў(гал. рэд.) і інш. // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі : энцыкляпэдыя. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя, 1985. — Т. Віцебская вобласьць. — С. 103-104.
- Памяць: Гіст.-дак. хроніка Дубровенскага р-на. Кніга 1. — Мн.: Паліграфафармленне, 1997. — 598 с.: іл. ISBN 985-6351-02-02 С. 587.