Адам Яўхімавіч Храптовіч

Адам Храптовіч
1844 год (партрэт працы Юзэфа Азямблоўскага)
Старшыня Віленскага дабрачыннага таварыства
1834 — 1836
Старшыня Віленскай часовай губэрнскай выканаўчай камісіі
1813 — 1813
Сябар кіраўніцтва Віленскага дэпартамэнту
1812 — 1812
Візытатар школ Віленскай навучальнай акругі
1803 — 1811
Пасол на Чатырохгадовы Сойм Рэчы Паспалітай
1790 — 1792
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся:	25 сакавіка 1768 Шчорсы, Наваградзкі павет, Вялікае Княства Літоўскае
Памёр:	13 сьнежня 1844 Вішнёўка, Ашмянскі павет, Віленская губэрня, Расейская імпэрыя
Сужэнец:	Марыя Любамірская[d]
Бацька:	Яўхім Храптовіч
Маці:	Канстанцыя з Пшаздзецкіх[d]
Род:	Храптовічы
Адукацыя:	Галоўная школа Вялікага Княства Літоўскага
Адам Храптовіч у Вікісховішчы

Адам Яўхімавіч Храптовіч (1768, Шчорсы, цяпер Наваградзкі раён, Гарадзенская вобласьць, Беларусь — 13 сьнежня [ст. ст. 25 сьнежня] 1844, Вішнёўка, цяпер Смаргонскі раён, Гарадзенская вобласьць, Беларусь) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага і Расейскай імпэрыі.

Пасол на Чатырохгадовы Сойм Рэчы Паспалітай ад Наваградзкага павету Вялікага Княства Літоўскага (1790—1792). Візытатар школ Віленскай навучальнай акругі ў Расейскай імпэрыі (1803—1811). Старшыня Віленскага дабрачыннага таварыства (1834—1836). Быў дабрачынцам сялянскай асьветы.

Жыцьцяпіс

Нарадзіўся ў сям’і cакратара вялікага літоўскага Яўхіма Храптовіча, які пазьней стаў канцлерам. Навучаўся ў Галоўнай школе Вялікага Княства Літоўскага ў Вільні. Пазьней падарожнічаў па нямецкіх землях Сьвятой Рымскай імпэрыі, Даніі і Ангельшчыне. Атрымаў чын ротмістра кавалерыі Войска Вялікага Княства Літоўскага.

У 1790—1792 гадох быў паслом на Чатырохгадовы Сойм Рэчы Паспалітай ад Наваградзкага павету. У 1794 годзе браў удзел у паўстаньні Касьцюшкі. Быў ад’ютантам генэрала Станіслава Макраноўскага, які загадваў войскам ВКЛ са жніўня па кастрычнік. Ад 1803 году працаваў візытатарам школ Віленскай навучальнай акругі ў Расейскай імпэрыі. Скасаваў цялеснае пакараньне для прыгонных сялянаў у сваіх уладаньнях і зьменшыў чынш зь іх.

У 1812 годзе францускі імпэратар Напалеон I Банапарт прызначыў яго сябрам кіраўніцтва Віленскага дэпартамэнту. У 1813 годзе быў старшынёй Віленскай часовай губэрнскай выканаўчай камісіі і Віленскага цэнтральнага камітэту ваенных павіннасьцяў. У 1822 годзе пачатковая школа узаемнага навучаньня, заснаваная ім у Шчорсах, налічвала 350 вучняў зь сем’яў прыгонных сялянаў, якіх навучалі рамяству. У 1834—1836 гадох займаў пасаду старшыні Віленскага дабрачыннага таварыства. Таксама быў намесьнікам старшыні Віленскага друкаванага таварыства.

Папоўніў да 20 000 тамоў бібліятэку Храптовічаў старадрукамі і віленскімі выданьнямі пачатку ХІХ стагодзьдзя, працамі старажытных творцаў і рукапісамі, творамі італьянскай і францускай клясычнай літаратуры, а таксама працамі па гісторыі Беларусі, Летувы і Польшчы. Перавёз бібліятэку Храптовічаў з Варшавы (Царства Польскае) ў Шчорсы (Наваградзкі павет), куды запрашаў прафэсараў Віленскага ўнівэрсытэту. У 1838 годзе паводле рукапісаў зь бібліятэкі выдалі ўспаміны Самуіла Маскевіча. Быў аўтарам артыкулаў у газэце «Навуковыя апісаньні і абмеркаваньні». У мястэчку Нягневічы Наваградзкага павету, якое набыў у 1809 годзе, стварыў парафіяльную школу. Заснаваў ашчадныя касы для сваіх прыгонных сялянаў і скараціў колькасьць шынкоў у сваіх уладаньнях. Сярод іншага, увёў шматпольны севазварот.