Царква Сьвятой Тройцы (Мір)

Помнік сакральнай архітэктуры
Царква Сьвятой Тройцы
Траецкая царква па маскоўскай перабудове
Краіна	Беларусь
Мястэчка	Мір
Каардынаты	53°27′08.17″ пн. ш. 26°44′08.4″ у. д.
Канфэсія	Беларускі экзахат
Эпархія	Наваградзкая япархія[d]
Архітэктурны стыль	псэўдарускі стыль[d]
Дата заснаваньня	XVI ст.
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Царква Сьвятой Тройцы на мапе Беларусі Царква Сьвятой Тройцы
Царква Сьвятой Тройцы на Вікісховішчы

Царква Сьвятой Тройцы — помнік архітэктуры XVI стагодзьдзя ў Міры. Знаходзіцца на гістарычным Рынку. Пры пабудове была ў юрысдыкцыі Канстантынопальскага патрыярхату, цяпер — у валоданьні Маскоўскага патрыярхату. Твор архітэктуры барока, мастацкае аблічча якога пацярпела ў выніку маскоўскай перабудовы. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

У 1695 годзе з фундацыі Мікалая Радзівіла «Сіроткі» ў Міры збудавалі драўляную царкву. На мяжы XVI—XVII стагодзьдзяў драўляны будынак замянілі на мураваны. Аўтарства праекту помніка прыпісваюць Я. М. Бэрнардоні. У 1705 годзе пры царкве з фундацыі Караля Станіслава Радзівіла пачаў дзеяць манастыр базылянаў.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795 год), калі Мір апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, царква і манастыр працягвалі дзеяць, аднак у 1824 годзе ўлады Расейскай імпэрыі ліквідавалі манастыр. Па гвалтоўнай ліквідацыі Грэцка-Каталіцкай (Уніяцкай) царквы ў 1839 годзе расейскія ўлады адабралі будынак царквы ў Сьвятога Пасаду і перадалі ў валоданьне Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы). Па пажары 1865 году царкву перабудавалі ў маскоўскім стылі і наноў асьвяцілі 9 чэрвеня 1868 году.

Найноўшы час

За савецкім часам царква не зачынялася.

Архітэктура

Помнік архітэктуры раньняга барока. Гэта была 1-нэфавая базыліка з трансэптам, да якога далучаецца глыбокая паўкруглая апсыда. Даўжыня трансэпта роўная даўжыні нэфа. Уваход у царкву быў празь невялікі бабінец. Будынак асьвятляўся лучковымі вокнамі (2 на баках нэфа і 3 на тарцах трансэпта).

У выніку маскоўскай перабудовы над бабінцам збудавалі 3-ярусную вежу-званіцу (васьмярык на 2 чацьверыках) з мураваным першым паверхам, драўлянымі 2-м і 3-м ярусамі, завершаную 8-гранным шатровым дахам з купалам-цыбулінай на глухім барабане. Апроч таго, над асноўным аб’ёмам паставілі 5 несапраўдных купалаў-цыбулінаў. Асноўны аб’ём накрылі 4-схільным, апсыду — паўавальным, бабінец — 2-схільным дахамі. Вокны парарабілі пад круглыя і прастакутныя з аркавымі завяршэньнямі. У месцы злучэньня нэфа і трансэпта ўладкавалі сходы.

Галерэя

Гістарычныя здымкі і графіка

• Старыя здымкі і графіка
• 
  каля 1900 г.
• 
  Я. Драздовіч, 1927 г.
• 
  1938 г.
• 
  да 1939 г.

Сучасныя здымкі

• Сучасны стан
• 
  У панараме мястэчка
• 
  Агульны выгляд
• 
  Званіца
• 
  Бакавы фасад

Літаратура

• Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Менск: Беларус. энцыкл., 1993. — 620 с.: іл. ISBN 5-85700-078-5.
• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2010. — Т. 3: Дадатак А — Я. — 690 с. — ISBN 978-985-11-0487-7

Вонкавыя спасылкі

Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  412Г000320

• Царква Сьвятой Тройцы ў Міры, Radzima.org