Дацкі вольны корпус СС

	Дацкі вольны корпус СС
Гады існаваньня	1941—1943
Краіна	Данія
Падпарадкаваньне	Трэці райх
Уваходзіць у	Вафэн-СС
Тып	пяхота
Колькасьць	6000
Марш
Вядомыя камандзіры	Крыстыян Пэдэр Крысінг; Крыстыян Фрэдэрык фон Шальбург; Кнуд Бэрге Мартынсэн;

Дацкі вольны корпус СС (па-дацку: Frikorps Danmark‎) — дацкі добраахвотніцкі аддзел, створаны Нацыянал-сацыялістычнай партыяй Даніі (НСППД) разам зь Нямеччынай дзеля барацьбы з Савецкім Саюзам на Ўсходнім фронце. Сфармаваны на пачатку нямецкага нападу на СССР, распушчаны ў 1943 року.

Мінуўшчына[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Данія была акупаваная войскамі Трэцяга Райху ў 1940 року. З пачаткам вайны супраць Савецкага Саюзу Нямеччына запатрабавала ад дацкага ўраду стварыць вайсковы корпус дзеля вайны супраць бальшавікоў. Стварэньне было абвешчанае 29 чэрвеня 1941 року ў партыйнай газэце НСППД «Fædrelandet» (па-беларуску: Бацькаўшчына). Афіцэры і шарагоўцы войскаў Даніі атрымалі права далучацца да Вольнага корпусу з захаваньнем званьняў. Камандуючым стаў лейтэнант-палкоўнік(en) 5-га артылерыйскага палку дацкага войска Крыстыян Пэдэр Крысінг.

У 1941 року колькасьць асабовага складу Вольнага корпусу дасягнула 1164 чалавек^[2], агульная колькасьць ацэньваецца да 6000 чалавек^[3]. Асноўную іх частку складалі чальцы Нацыянал-сацыялістычнай партыі і/або прадстаўнікі дацкіх немцаў^[4].

Напрыканцы ліпеня 1941 року каля 1000 навабранцаў корпусу былі накіраваныя на падрыхтоўку ў кашары Гамбургу, пасьля чаго ў верасьні выправіліся ў Трэскаў (цяпер у Польшчы).

У лютым 1942 року Крыстыян Пэдэр Крысінг быў зьняты з пасады камандуючага корпусам за «недастатковую ідэалягічную адданасьць нацызму» і пераведзены ў артылерыю, дзе скончыў службу ў званьні генэрала. Ягонае месца заняў Крыстыян Фрэдэрык фон Шальбург — дацкі арыстакрат і сябра НСППД расейскага паходжаньня.

8 траўня 1942 корпус рушыў на баявыя пазыцыі пад Дзямянскам і Ноўгарадам. 2 чэрвеня быў забіты Шальбург, а ўсяго празь некалькі дзён ягоны намесьнік немец Ганс Альбэрт фон Летаў-Форбэк. 11 ліпеня 1942 новым камандзёрам стаў Кнуд Бэрге Мартынсэн.

Увосені Вольны корпус вярнуўся ў Данію, а 13 лістапада 1942 быў пераведзены ў Елгаву дзеля барацьбы з латвійскімі партызанамі, аднак неўзабаве адасланы на перадавую. У сьнежні корпус узяў удзел у бітве пад Вялікімі Лукамі.

У сакавіку 1943 року корпус быў пераведзены ў Графэнвэр пад Нюрнбэргам, дзе 6 чэрвеня 1943 распушчаны. Большасьць ягоных жаўнераў далучыліся да 24-га дацкага палку ў дывізіі «Нордлянд», іншыя — да дацкай дапаможнай паліцыі альбо корпусу «Шальбургу».

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ Stein 1984. С. 153.
^ Stein 1984. С. 153, 154.
^ Stein 1984. С. 136, 137.
^ Lidegaard 2003. С. 463.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Claus Bundgård Christensen, Niels Bo Poulsen & Peter Scharff Smith. Under Hagekors og Dannebrog — Danskere i Waffen SS 1940-45. — Aschehoug: 1998.
Lidegaard, Bo [dansk-udenrigspolitiks-historie-overleveren_bo-lidegaard_indbundet_9788777890932 Dansk udenrigspolitiks historie. Overleveren - 1914-1945]. — Danmarks Nationalleksikon, 2003. — ISBN 9788777890932
Stein, George H The Waffen SS: Hitler's Elite Guard at War, 1939-1945. — Cornell University Press, 1984. — ISBN 978-0801492754

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Дацкі вольны корпус СС — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

[FOOTNOTEStein1984153-1] Stein 1984. С. 153.

[FOOTNOTEStein1984153,_154-2] Stein 1984. С. 153, 154.

[FOOTNOTEStein1984136,_137-3] Stein 1984. С. 136, 137.

[FOOTNOTELidegaard2003463-4] Lidegaard 2003. С. 463.

[1]

[2]

[3]

[4]