Абрам Ганібал
| Абрам Ганібал Абрам Петрович Ганнибал | ||||
| мерк. 1696[3][4][5][…] — 14 (25) траўня 1781[1][2] | ||||
 Партрэт, некаторымі[6] дасьледчыкамі атрыбутаваны, як партрэт Абрама Пятровіча Ганібала. Паводле іншых дасьледваньняў гэта партрэт Івана Мелер-Закамельскага. Канчатковага варыянту атрыбуцыі няма. | ||||
| Месца нараджэньня | Лягон, Афрыка | |||
|---|---|---|---|---|
| Месца сьмерці | Суйда (зараз Ленінградзкая вобласьць) | |||
| Прыналежнасьць |  Расейская імпэрыя
| |||
| Гады службы | 1723 — 9 чэрвеня 1762 | |||
| Званьне | з 1742 — рэвэльскі обэр-камэндант; з 25 красавіка 1752 — генэрал-маёр ад фартыфікацыі; сьнежань 1755 — генэрал-інжэнэр; 23 кастрычніка 1759 — поўны генэрал | |||
| Узнагароды |
| |||
Абра́м (Ібрагім) Пятро́віч Ганіба́л (1696/1698-1781) — расейскі інжынэр і вайсковы дзеяч, заснавальнік роду Ганібалаў, прадзед Аляксандра Пушкіна.
Біяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Нарадзіўся ў Камэруне (альбо ў Этыёпіі) і ў дзяцінстве быў прывезены спачатку ў Канстантынопаль, адкуль Сава Рагузінскі ў 1705 (ці 1706) прывёз яго ў Расейскую імпэрыю, дзе той быў падораны Пятру І. Быў ахрышчаны ў Пятніцкай царкве ў Вільні Пятром І і Хрыстынай Эбэргардынай, жонкай Аўгуста Моцнага.
У 1717 быў накіраваны навучацца ў Парыж, дзе вывучаў інжынэрныя навукі. У 1723 паступіў на вайсковую службу ў Расеі. Пасьля сьмерці Пятра І быў сасланы ў Сыбір, дзе пры ягоным удзеле была пабудаваная крэпасьць Селенгінск на кітайскай мяжы. Граф фон Мініх спрыяў вяртаньню Ганібала ў Санкт-Пецярбург у 1730. У 1731 Абрам Пятровіч быў камандзіраваны ў Прыбалтыку, дзе пражыў больш за дваццаць гадоў, будуючы вайсковыя ўмацаваньні ў Парнаве і порт у Рэвэлі. З 1742 ён стаў рэвэльскім обэр-камэндантам.
Упершыню стаў менавацца Ганібалам у 1730-я, знаходзячыся ў часовай адстаўцы. У 1731 А. П. Ганібал ажаніўся зь Еўдакіяй Андрэеўнай Дыёпэр, зь якой зьехаў на службу ў Пярнаў. Шлюб быў нядоўгім і бязьдзетным. За шлюбную нявернасьць ён падаў скаргу ў суд на Еўдакію Андрэеўну, пасьля 23 гадоў судовых цяжбаў на азначэньне духоўнае кансысторыі ў 1754 Е. А. Дыёпэр была сасланая ў Стараладаскі жаночы манастыр, дзе і сканала.
У 1736 годзе Абрам Пятровіч абвянчаўся ў рэвэльскай саборнай царкве з дачкой капітана Пярнаўскага палку Мацьвея фон Шэбэрга Хрысьцінай-Рэгінай, ад якой меў 11 дзяцей. У 1741 ён перавёўся на службу падпалкоўнікам артылерыі ў Рэвэльскі гарнізон. Тады ж яму была падараваная мыза Рагола ў Рэвэльскім павеце. У 1746 імпэратаркай Лізаветай яму быў падораны маёнтак у Пскоўскай губэрні, у якое ўваходзіла знакамітае цяпер сяло Міхайлаўскае.
25 красавіка 1752 Абрам Пятровіч атрымаў чын генэрал-маёра ад фартыфікацыі і быў пастаўлены на чале інжынэрнай часткі Расеі. Пад яго кіраўніцтвам былі праведзеныя працы па стварэньні Таболішымскае лініі ўмацаваньняў у Сыбіры, закладзеная крэпасьць Сьвятой Лізаветы (Елізаветград) і інш.
У сьнежні 1755 ён быў узьведзены ў генэрал-паручнікі з прызначэньнем Выбарскім губэрнатарам, але праз два дні на новы загад быў пакінуты ў інжынэрным корпусе. Пад Пецярбургам у 1756 Ганібал арганізаваў вучэбны палігон, дзе выхаванцы інжынэрнае школы, у якой ён выкладаў, навучаліся вядзеньню нападу.
23 кастрычніка 1759 генэрал-інжынэр Ганібал быў узьведзены ў «поўныя генэралы з прызначэньнем яго пры Ладаскім канале і ў камісію кранштацкіх і рогервіцкіх будынкаў».
У 1760 ён атрымаў ордэн Аляксандра Неўскага. 9 чэрвеня 1762 Абрам Пятровіч па веку выйшаў у адстаўку.
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ а б Gnammankou D. Abraham Hanibal, l'aïeul noir de Pouchkine, Abraham Hannibal, Pushkin’s African Ancestor — Парыж: Présence Africaine, 1996. — С. 183–184.
- ^ а б ГАННИБАЛ // Большая российская энциклопедия (рас.) — Москва: Большая российская энциклопедия, 2004. — Т. 6. — С. 386—387.
- ^ Pas L. v. Abraham Petrovich Hanibal // Genealogics (анг.) — 2003.
- ^ Lundy D. R. Maj.-Gen. Abram Petrovich Hanibal // The Peerage (анг.)
- ^ Гнамманку Д. Абрам Ганнибал: чёрный предок Пушкина (рас.) — Москва: Молодая гвардия, 1999. — ISBN 5-235-02335-8
- ^ Гордин А. М. А все-таки Ганнибал // Временник Пушкинской комиссии / АН СССР. ОЛЯ. Пушкин. комис. — Спб.: Наука, 1993. — Вып. 25. — С. 161—169