Каталёг Глізэ

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Зорка Глізэ 581 з плянэтамі ў мастацкім выкананьні. Зорка знаходзіцца на адлегласьці ў 20 сьветлавых гадоў.

Каталёг Глізэ (анг. The Gliese Catalogue of Nearby Stars — «каталёг найбліжэйшых зорак Глізэ») — астранамічны каталёг, які ўтрымлівае зоркі, што знаходзяцца ня больш як за 25 пк ад Сонца. Каталёг быў складзены Вільгельмам Глізэ ў 1957 годзе. Пасьля гэтага выйшла яшчэ некалькі пашыраных і дапоўненых выданьняў каталёга.

Першае выданьне і дапаўненьні[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Першае выданьне каталёга ўтрымлівала сьпіс найбліжэйшых зорак у радыюсе 20 парсэк ад Сонца з пазначэньнем іх месцазнаходжаньня і характарыстык. Каталёг утрымліваў 915 зорак, пералічаных па простым узьняцьці, для зорак выкарыстоўвалася абазначэньне: прэфікс GL і нумар у прамежку 1—915.

У 1969 годзе Глізэ апублікаваў істотна дапоўненую вэрсію каталёга: былі ўключаныя зоркі ў радыюсе 22 пк. Каталёг утрымліваў 1529 зорак, для зорак выкарыстоўвалася абазначэньне: прэфікс GI і нумар у прамежку 1.0—915.0. Зоркі, дададзеныя ў гэтым выданьні, абазначаліся дробнымі нумарамі.

У 1970 годзе Рычард Вулі з калегамі выдаў дапаўненьне да каталёга (пашырэньне адбылося да 25 парсэк). Былі выкарыстаныя нумары 9001—9850 з прэфіксам Wo (у цяперашні час выкарыстоўваецца прэфікс GJ).

Наступныя выданьні[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У 1979 годзе Глізэ разам з Гартмутам Яграйсам (ням. Hartmut Jahreiß) апублікаваў пашырэньне да другога выданьня каталёга, якое атрымала назву Gliese-Jahreiß (GJ). Гэты каталёг быў складзены з дзьвюх табліц: табліцы №1 з абазначэньнямі GJ NNNN (нумар) для пацьверджаных найбліжэйшых зорак — з нумарамі 1000—1294, і табліцы №2 з нумарамі 2001—2159 для непацьверджаных найбліжэйшых зорак. Пасьля публікацыі гэтага выданьня ўсе зоркі ў састаўным каталёгу абазначаюцца прэфіксам GJ.

Трэцкі каталёг (анг. Third Catalogue of Nearby Stars, CNS3) быў апублікаваны Глізэ таксама ў суаўтарстве з Яграйсам у 1991 годзе і ўтрымлівае больш за 3800 зорак. Зь іх многія зоркі ўжо ўваходзілі ў папярэднія выданьні і абазначаныя прэфіксам GJ, але 1388 зорак першапачаткова нумарацыі не атрымалі (пасьля атрымалі прэфікс NN (анг. no name — бяз назвы) з нумарамі 3001—4388.

У 1998 годзе Гартмут Яграйс арганізаваў публікацыю сеціўнай вэрсіі каталёга (ARICNS).

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]